Należą do zestawu „niezniszczalnych roślin”, czyli tych, które rosną niemal w każdych warunkach. Ich
długie liście jednym przypominają miecze, innym zaś – skórę węża.
Sansewierie (Sansevieria) należą do rodziny agawowatych (Agavaceae) i są spokrewnione z agawami,
nolinami oraz jukami. Ich nazwa pochodzi od nazwiska żyjącego w XVIII wieku księcia Raimonda de
Sanagrio de Sanseviero, który finansował wiele wypraw botanicznych. W Polsce te rośliny dawniej
nazywano wężownicami.
Znanych jest 70 gatunków sansewierii. „Zamieszkują” one Madagaskar, Afrykę równikową i Indie.
Większość to sukulenty liściowe (gromadzą wodę w mięsistych liściach), rosnące na słonecznych,
kamienistych zboczach. Są także gatunki epifityczne, porastające korony drzew. Niektóre z nich stały się
uporczywymi chwastami.
Sztywne wydłużone liście sansewierii zwykle wyrastają z podziemnych kłączy i wznoszą się pionowo lub
układają w niskie rozety. Wiele gatunków ma liście ma na liściach jasne pasy lub prążki. Kwiaty – białe,
osadzone na długim pędzie kwiatostanowym – są niepozorne, ale przyjemnie pachną. Dojrzałe owoce,
przez botaników zaliczane do jagód, mają barwę czerwoną lub pomarańczową i osiągają 0,5 cm
średnicy. Zwykle zawierają po kilka nasion.
Posadzone w doniczkach sansewierie chętnie wykorzystywane są do dekoracji wnętrz, zwłaszcza tych
utrzymanych w nowoczesnym, nieco surowym stylu. W krajach o ciepłym klimacie możemy je często
podziwiać w parkach i na rabatach wzdłuż ulic. Kilka gatunków sansewierii uprawia się na plantacjach,
gdyż z włókien znajdujących się w ich liściach wyrabiane są maty, sznury i powrozy.
Na pokojach
Jako roślina doniczkowa uprawiana jest głównie sansewieria gwinejska (Sansevieria trifasciata). Ma ona
płaskie liście 7-centymetrowej szerokości, pokryte jasnozielonymi prążkami. W naturze dorasta do 1,6 m
wysokości, w mieszkaniach – zwykle do 1 m. uzyskano kilka odmian tego gatunku: ze
srebrzystozielonymi prążkami, ciemnozielonymi plamkami lub żółtym obrzeżeniem. Niektóre z nich
mają krótkie liście, tworzące rozety wysokości 25 – 30 cm.
Inne gatunki sansewierii, prawie nieznane miłośnikom roślin, także nadają się do uprawy w mieszkaniu.
Godna uwagi jest na przykład sansewieria długokwiatowa (S. longiflora), która jako jedyna spośród
swych krewniaczek wytwarza ozdobne kwiatostany, rozwijające się z dużego (o średnic 5 cm) kulistego
pąka, lub masywna sansewieria okazała (S. grandis) o liściach dorastających do 15 cm szerokości i 60 cm
długości. Ciekawie prezentują się także sansewierie wykształcające wąskie liście, niemal okrągłe w
przekroju (ich średnica wynosi około 2 cm). W bardziej profesjonalny sposób opisuje to serwis
golfnews.pl Sensewieria cylindryczna (S. cylindrica) ma tylko 4 liście w każdej rozecie, dorastające do
70 cm, a sansewieria smukła (S. gracilis) – około 10 liści, zwykle długości ponad 1 m.
Czego potrzebują?
Swą olbrzymią popularność sansewierie zawdzięczają zarówno dekoracyjny liściom, jak i zadziwiającej
wręcz odporności.
Światło. Podobnie jak wszystkie sukulenty, sansewierie doskonale rosną w pełnym słońcu, np. na
parapecie południowego okna, ale wówczas są słabiej wybarwione. Lepiej więc uprawiać je w lekkim
półcieniu, bo wtedy ich liście mają bardziej wyraziste wzorki. Sansewierie są też w stanie przeżyć w
miejscach zacienionych – 2-3 m od okna, jednak wtedy nie rosną i nie kwitną, a po pewnym czasie tracą
jasne paski.
Temperatura. Choć przyzwyczajone do upałów, sansewierie mogą przetrwać także przymrozki. Najlepiej
jednak się rozwijają w temperaturze około 25°C latem i 15°C zimą.
Wilgoć. Rośliny te nie lubią zbyt wilgotnego podłoża. Latem podlewamy je umiarkowanie raz na 1 – 2
tygodnie, a zimą – zwłaszcza gdy stoją w chłodnym pomieszczeniu – dopiero wówczas, gdy
powierzchnia ziemi nieco przeschnie. Bez uszczerbku znoszą okresy suszy – możemy je pozostawić bez
opieki nawet przez miesiąc. Natomiast bardzo niebezpieczne jest dla nich zalanie korzeni. Dlatego na
dnie doniczki zawsze warto ułożyć warstwę drenażu. Pamiętajmy: to zbyt wilgotna ziemia jest główną
przyczyną ich zamierania.
Podłoże. Sansewierie wymagają średnio żyznego podłoża. Dobrze rosną zarówno w standardowej ziemi
do kwiatów doniczkowych, jak i w substratach torfowych. Zasilamy je jedynie latem, co 2 – 3 tygodnie
wieloskładnikowym i nawozami do roślin doniczkowych.
Choroby i szkodniki. Jak przystało na „żelazne rośliny”, sansewierie właściwie nie chorują. Niekiedy
atakują je tarczniki, które możemy niszczyć owadobójczymi pałeczkami nawozowymi.
Masywne pojemniki
Wszystkie sansewierie mają silnie rozwinięty system korzeniowy i masywne podziemne kłącza,
wytwarzające młode odrosty. Pod ich naporem cienkie gliniane doniczki często pękają, a plastikowe się
deformują. Rośliny te trzeba więc sadzić w solidnych pojemnikach o grubych ściankach. Wysokie
egzemplarze łatwo się przewracają, więc przeznaczone dla nich donice muszą być ponadto dosyć ciężkie.
Najlepiej używać dużych mis z terakoty. Gdy w doniczce zaczyna brakować miejsca, przesadźmy rośliny
do nieco większego pojemnika ( w przypadku starych okazów lepiej przesadzić tylko młodszą część kępy,
a resztę wyrzucić).
Jak rozmnażać sensewierie
Najlepiej rozmnażać sensewierie późnym latem, dzieląc rozrośnięte kępy. Można też wiosną (w marcu
lub kwietniu) zrobić sadzonki liściowe. Jednak uzyskane w ten sposób „potomstwo” niektórych odmian
ozdobnych (np. odmiany Plumbea i Moonshine sansewierii gwinejskiej) straci jasne paski.
Rośliny te łatwo rozmnaża się również z nasion, które wysiewa się w marcu do podłoża torfowego z
dodatkiem piasku (ale siewki nie zawsze są takie same jak roślina mateczna). Najprościej zebrać je z
własnych okazów. Nasiona różnych gatunków sansewierii można też kupić w zachodnich firmach
specjalistycznych.
